Naskah khutbah Idul Fitri berikut ini mendorong segenap umat Islam untuk membuka pintu maaf kepada siapa saja di hari yang fitri. Lebih dâri itu, sikap saling mengulurkan tangan kepada sesama juga penting dipupuk, terutama di masa sulit seperti sekarang ini.
Dikutip dari NU Online, berikut isi Khutbah Idul Fitri 1445 yang digubah ke dalam Bahasa Madura.
#Khutbah I
اللهُ أَكْبَرُ (×٣) اللهُ أَكْبَرُ (×٣) اللهُ أَكْبَرُ (×٣) وَ لِلّٰهِ اْلحَمْدُ
اللهُ أَكْبَرُ كَبِيْرًا، وَالحَمْدُ لِلّٰهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلًا لاَإِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ صَدَقَ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَأَعَزَّ جُنْدَهُ وَهَزَمَ الأَحْزَابَ وَحْدَهُ لَاإِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَلَا نَعْبُدُ إِلاَّ إِيّاَهُ مُخْلِصِيْنَ لَهُ الدِّيْنَ وَلَوْكَرِهَ الكاَفِرُوْنَ الحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ حَرَّمَ الصِّياَمَ أَيّاَمَ الأَعْياَدِ ضِيَافَةً لِعِباَدِهِ الصَّالِحِيْنَ. أَشْهَدُ أَنْ لاَإِلٰهَ إِلاَّاللهُ وَحْدَهُ لاَشَرِيْكَ لَهُ الَّذِيْ جَعَلَ الجَّنَّةَ لِلْمُتَّقِيْنَ وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وَمَوْلاَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ االدَّاعِيْ إِلىَ الصِّرَاطِ المُسْتَقِيْمِ. اللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَباَرِكْ عَلىَ سَيِّدِنَا مُحَمَّـدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحاَبِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلىَ يَوْمِ الدِّيْنَ
أَمَّا بَعْدُ، فَيَآ أَيُّهَا المُؤْمِنُوْنَ أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَ المُتَّقُوْنَ. وَاتَّقُوْا اللهَ حَقَّ تُقاَتِهِ وَلاَتَمُوْتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُوْنَ. قال الله تعالى كَيْفَ تَكْفُرُوْنَ بِاللّٰهِ وَكُنْتُمْ اَمْوَاتًا فَاَحْيَاكُمْۚ ثُمَّ يُمِيْتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيْكُمْ ثُمَّ اِلَيْهِ تُرْجَعُوْنَ
Ma’asyiral muslimin wal muslimat jamaah shalat Idul Fitri rahimakumullah,
E bâjâ lagghu se possa’ kalabân kabhunga’an tor kabhêrkatan, salastarena alaksanaaghi ‘ibâdâ poasa sabulân bhênteng, têllasan Idul Fitri akherra ampon tebhâ kalabân kasocceyan tor katakwa’an. Sadhâjâ kabulâna Allah SWT se padâ Islam arêng-sarêng maos takbir, minangka sala settong bhukte kabhunga’an tor kasennengngan sabâb ampon ngalampani ‘ibâdâ poasa. Ngampet rassa lapar tor pêlka’, ngampet napso se rajâ, tor jhughân masêmma’ abâ’ dâ’ Ajunannepon Ghuste Allah SWT. Sadhâjâna ampon elebâdhi kalabân ate Ikhlas nyopre Ridha’na Allah SWT. Tantoepon kakellaran kakdinto patot esokkore minangka kabulâna Allah se rajâ pangrasana.
Sadhâjâ nikmat se tak kabitong se tebhâ e sabbhân-sabbhân serghu’anna nyâbâ, dhâddhi bhukte bânnyakna rajhekke se ampon etarema abdhina sarêng ajunan sadhâjâ. Tak namung rajhekke se bisa eoladhi pangoladhân, jhughânan rajhekke batin tak ghâ’-pegghâ’ aghili e salanjhângnga kaodi’an. Sehat, sempat, Iman, Islam tor jhughân nikmat se tak paddhâng dâlêm kaodi’an, kodhu kaemut dâlêm ate tor pekkeran.
فَبِأَيِّ آلَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ
Arteepon: Maka, nikmat Pangiranna bâkna se kemma se bhakal e lecekkaghi mon bâkna kaduwa (jin tor manussa)?
Malar moghâ abdhina sarêng ajunan sadhâjâ dhâddhiyâ kabulâ se penter asokkor, kalabân segghut maos Alhamdulillah e lesan, mapaddhâng rassa sokkor dâlêm kaodi’an se nyata, tor makoat pangghâliyan jhâ’ saongghuna Allah SWT kakdinto se paleng kobâsa.
اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلّٰهِ اْلحَمْدُ
Ma’asyiral muslimin wal muslimat jamaah shalat Idul Fitri rahimakumullah,
Bulân Ramadhan ampon apareng pangajhârân dâ’ abdhina sarêng ajunan sadhâjâ sopajâ dhâddhi kabulâ se samporna. Abdhina sarêng ajunan sadhâjâ bisa nambâi kabhâghusân e bulân poasa, kakdinto ngireng têttêp jâgâ jhâ’ sampe’ locot. Jhughân jhâ’ sampe’ bulân Ramadhan lebât, ‘ibâdâ kabhâghusân abdhina sarêng ajunan sadhâjâ jhughân nurok lebât.
Mila dâri kakdinto, ngireng arêng-sarêng jâgâ parkara kabhâghusân se ampon ejhâlâni e bulân poasa. Insya Allah abdhina sarêng ajunan sadhâjâ tamaso’ kabulâ-kabulâ se esapora dhusa-dhusana, kalabân sabab apoasa se edhasare iman tor pangghâliyân nyopre ghânjhârân dâri Ajunannepon Allah SWT.
Rasulullah dâlêm settong hadits adhâbu:
مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إيْمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ
Arteepon: “Pasera oreng se apoasa e bulân Ramadhan kalabân ka’imanan tor elaksana’aghi kalabân bhêndhêr, maka nyaktena esapora dhusa-dhusana se ampon kalebât”.
Ma’asyiral muslimin wal muslimat jamaah shalat Idul Fitri rahimakumullah,
Idul Fitri akadhiyâ salambâr dhalubâng pote. Sobung ghêddhâ’na sakale. Akadhiyâ aing jhênning se aghili dâri sombhêrrâ. Kasoccean kakdinto kodhu jâgâ kalabân ongghu-ongghu sopajâ dhalubâng tor aing se kasêbbhut tak etebhâni parkara se ghêddhâ’ tor najis. Ngireng jhâui parkara-parkara dhusa, sae dhusa kamanussa’an, kong-langkong dhusa dâ’ ka Allah SWT.
Têrros kadhiponapa carana manabi ampon alakoni kasala’an tor dhusa dâ’ ka Allah SWT? Maka atobhât aropa’aghi jhâlân tong-settonga. Maos istighfar kalabân khusyu’ tor ajhânji tak ngulangi pole. Kodhu abhukteaghi partobhâdhân kakdinto kalabân aghânte’eh kalakoan dhusa dâ’ kalakoan se bhâghus.
Manabi dhusa dâ’ ka manussa, ngireng nyambhung silaturrahim. Nyu’un sapora kodhu ematorraghi dâri lesan se ebhârêngngi kalabân ate se taghên ngabidhi kaodi’ân arêng-sarêng se lebbi sae tor samporna. Dâlêm Al-Qur’an surah Ali Imran ayat 134, Allah SWT matêgghês, oreng muslim se takwa epakon mondhut paleng bhuntên tello’ ghulinnêng ngadhêbbhi oreng se alakoni kasala’an. Ghulinnêng kakdinto: ngampêt rassa pêgghêl, nyapora tor malês kabhâghusân dâ’ ka oreng se alakoni kasala’an.
الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ
Arteepon: “(panika) oreng se nginfakkaghi, sae e bakto bhâjrâ otaba sempet, ban oreng-oreng se ngampêt rassa pegghêllâ ban nyapora (kasala’an) oreng laen. Ban Allah lebur dâ’ ka oreng-oreng se alako kabhâghusân”
Abdhina sarêng ajunan sadhâjâ parlo ngaghâli jhâ’ sabbhân-sabbhân oreng muslim kakdinto sataretan dâlêm ridâ’na Allah. Sataretanan kakdinto akadhiyâ sambhunganna tanang se kanan tor se kacer. Sanaossa bhidhâ, namung kodhu saleng abhânto, tak kenging bâdâ rassa iri tor dhêngghi. Sambhungan se kaduwâ kodhu bhâghus ban song-osong lombhung. Tanang se kacer tak sampe’ nyake’eh tanang se kangan. Sabhaligghâ jhughân kadhi kakdinto, tanang se kangan tak sampe’ nyake’eh tanang se kacer.
Ponapa pole e dâlêm ngadêbbhi bânnyak-bânnyak kasossa’an e jhâman samangken. Rassa emba dâ’ ka kasossa’an se tebhâ ka oreng laen kodhu epakoat. Ngireng bhânto oreng laen sopajâ bisa kaloar dâri kasossa’an se ejhâlâni. Pangesto dâlêm urusan sosial se ampon e ajhârrâghi e bulân Ramadhan kalabân arassa’aghi lapar tor pêlka’ kodhu eterrossaghi. Abdhina sarêng ajunan sadhâjâ kodhu adhâddhiyâghi Idul Fitri minangka kasêmpatan arassa’aghi kabhunga’an arêng-sarêng se saongghuna.
Rasulullah SAW adhabu:
مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يُعَزِّي أَخَاهُ بِمُصِيبَةٍ إِلا كَسَاهُ اللهُ سُبْحَانَهُ مِنْ حُلَلِ الكَرَامَةِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ
Arteepon: “sobung settong oreng mukmin se mabhunga taretanna sabab etebhâni musibâh, anging Allah bhâkal ngangghuyyâghi kalambhi kamuljâ’ân e are kiamat.” (HR Ibnu Majah).
اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلّٰهِ اْلحَمْدُ
Ma’asyiral muslimin wal muslimat jamaah shalat Idul Fitri rahimakumullah,
Saleng nyapora tor ngaembâ dâ’ kasossa’an oreng laen tantona tak kenging sampe’ ngaloppa’aghi oreng-oreng se sêmma’. Kong-langkong dâ’ oreng sêppo duwâ’. Reng sêppo duwâ’ kakdinto ce’ moljâna ban kodhu e râbât salanjhângnga. Abdhina sarêng ajunan sadhâjâ kodhu ngabhâkte sabab kaduwâna aropa’aghi jhimattâ abdhina sarêng ajunan sadhâjâ e dhunnya.
Dâ’ ka se rengseppona ampon adhingghâl dhunnya, ngireng nyalase dâ’ astana. Nyu’unnaghi dâ’ ka Ajunannepon Allah SWT malar moghâ esapora sadhâjâ dhusa-dhusana tor katarema sadhâjâ amal ‘ibâdâna. Dâ’ ka se reng seppona ghik bâdâ sowarghâna, ngireng ngabhâkte, rabât tor jâgâ kalaban sae.
Kong-langkong reng sêppo bini’ se ampon abhubhuttaghi abdhina sarêng ajunan sadhâjâ dâ’ sampe’ elahirraghi ka dhunnya. Ebhu se paleng nantoaghi nasibbhâ abdhina sarêng ajunan sadhâjâ tor bisa ngater dâ’ sowarghana Allah SWT. Kadhiponapa kabhârrâ Ebhuna? Ponapa ampon ecabisi? Ponapa ampon esongkem tor eseom astana se karekkok sabâb omurra ampon sêppo? Ya Allah parengi kasehatan, kabherkatân tor kabhunga’an dâ’ reng sêppo abdhina sadhâjâ. Padhâddhiyâghi abdhina sadhâjâ poto se ngabhâkte kalabân samporna.
Parlo ekaghâli sarêng abdhina tor ajunan sadhâjâ, jhâ’ saongghuna dhâddhi oreng pojhur tak leppas dâri dhuwâna oreng sêppo. Bânnyakna obâng tor dhunnya tak bisa mabâli dhâdhulangnga reng sêppo. Ridâ’na reng sêppo bhâkal dhâddhi sombherrâ kapojhurân. Sabhalig-epon, dhukana reng seppo aropa’aghi bhâlâi dalêm kaodi’an.
رِضَا اللهِ فِي رِضَا الْوَالِدَيْنِ وَسُخْطُ اللهِ فِي سُخْطِ الْوَالِدَيْنِ
Arteepon: “Ridâ’na Allah bâdâ e dalêm ridâ’na oreng sêppo duwâ’, tor dhukana Allah bâdâ e dalêm dhukana oreng sêppo duwâ’”.
Ngireng arêng-sarêng kaemot sadhâjâ pengorbananna reng sêppo. Ebâkto ghik kenik tak oning ka ponapa, kalabân keembâ’an tor kaniseranna reng sêppo, e êmbhân, e seom, tor eladhin sampe’ rajâ. Kadhiponapa manabi sabhaligghâ, ebâkto reng seppo ampon songkan? Ponapa sempat abdhina sadhâjâ kakdinto acabis? Saponapa kale ngusot bun-êmbunanna, adhulangi, tor aghânte’eh rasoghânna etempona songkan bâdâ e attas lencak? Ponapa sêgghut aghelluk akadhiyâ se jhughan pernah elakoni reng seppo dâ’ ka abdhina sarêng ajunan sadhâjâ?
Mila dâri kakdinto, neng are se ce’ bhungana kakdinto, ngireng arêng-sarêng dhuwâ’aghi, malar moghâ eparengana sehat tor epaghampang sadhâjâ urusannepon. Malar moghâ têttêppa koko iman ban Islam bila ampon ngadhêp dâ’ ajunannepon Allah SWT.
اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ وَلِلّٰهِ اْلحَمْدُ
Ma’asyiral muslimin wal muslimat jamaah shalat Idul Fitri rahimakumullah,
Sakakdinto Khutbah Idul Fitri se bisa abdhina matorraghi. Moghâ-moghâ kenginga manfa’at. Ngireng arêng-sarêng adhuwâ malar moghâ ‘ibâdâh se elakoni e bulân poasa katarema’ah e ajunannepon Allah SWT tor kenginga ghânjhârân. Tor malar moghâ dhusa-dhusa dâ’ ka Allah tor dhusa-dhusa dâ’ ka sasarêngan kenginga esapora tor kenging kabherkatan, saenggha abdhina sarêng ajunan sadhâjâ dhâddhi kabulâ se abâli socce kenging kamennangan.
جَعَلَنَا اللهُ وَإِيَّاكُمْ مِنَ اْلعَآئِدِيْنَ وَاْلفَآئِزِيْنَ وَاْلمَقْبُوْلِيْنَ، وَأَدْخَلَنَا وَإِيَّاكُمْ فِي زُمْرَةِ عِبَادِهِ الصَّالِحِيْنَ، أَقُوْلُ قَوْلِي هٰذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ لِيْ وَلَكُمْ، وَلِوَالِدَيْنَا وَلِسَائِرِ اْلمُسْلِمِيْنَ وَاْلمُسْلِمَاتِ، فَاسْتَغْفِرُوْهُ إِنَّهُ هُوَاْلغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ.
بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِيْ القُرْآنِ العَظِيْمِ وَنَفَعَنيِ وَإِيّاَكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ الآيَاتِ وَالذِّكْرِ الحَكِيْمِ. وَتَقَبَّلَ مِنِّيْ وَمِنْكُمْ تِلاَوَتَهُ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيْعُ العَلِيْمُ. وَقُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِيْنَ.
اَللهُ أَكْبَرُ (٣ كالى) وَلِلّٰهِ الْحَمْدُط
#Khutbah II
اَللهُ أَكْبَرُ (٧ كالى) كَبِيْرًا وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلاً. لَآ إِلٰهَ اِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَكْبَرُ، اللهُ اَكْبَرُ وَلِلّٰهِ اْلحَمْدُ. اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِيْ وَكَفَى، وَأُصَلِّيْ وَأُسَلِّمُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدِنِ الْمُصْطَفَى، وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ أَهْلِ الصِّدْقِ وَالْوَفَا. أَشْهَدُ أَنْ لَآ إلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ.
أَمَّا بَعْدُ، فَيَا أَيُّهَا الْمُسْلِمُوْنَ، أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيْمِ وَاعْلَمُوْا أَنَّ اللهَ أَمَرَكُمْ بِأَمْرٍ عَظِيْمٍ، أَمَرَكُمْ بِالصَّلَاةِ وَالسَّلَامِ عَلَى نَبِيِّهِ الْكَرِيْمِ. فَقَالَ: إِنَّ اللهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ، يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا، اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيْمَ، فِيْ الْعَالَمِيْنَ إِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ.
اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ والْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الْأَحْيَآءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْوَاتِ، اللهم ادْفَعْ عَنَّا الْبَلَآءَ وَالْغَلَآءَ وَالْوَبَآءَ وَالْفَحْشَآءَ وَالْمُنْكَرَ وَالْبَغْيَ وَالسُّيُوْفَ الْمُخْتَلِفَةَ وَالشَّدَآئِدَ وَالْمِحَنَ، مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ، مِنْ بَلَدِنَا هٰذَا خَاصَّةً وَمِنْ بُلْدَانِ الْمُسْلِمِيْنَ عَامَّةً، إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ.
عِبَادَ اللهِ، إنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإحْسَانِ وَإِيْتَآءِ ذِي الْقُرْبَى ويَنْهَى عَنِ الفَحْشَآءِ وَالْمُنْكَرِ وَالبَغْيِ، يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ. فَاذكُرُوا اللهَ الْعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَرُ.
اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ. لَا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ. اَللهُ أَكْبَرُ وَ لِلّٰهِ الْحَمْدُ.
- Diterjemahkan dari website NU Online
- Penyusun: Ustadz H. Muhammad Faizin, (Sekretaris PCNU Kabupaten Pringsewu, Lampung)
- Judul Asli: Khutbah Idul Fitri: Renungan Suci di Hari yang Fitri
- Alih Bahasa: Tim LTN PCNU Sumenep
File khutbah di atas dalam bentuk PDF ukuran A4, klik tombol di bawah ini.